Teologia moralna a filozofia moralności. Między sporem a inspiracją. Historia teologii moralnej od oświecenia do Soboru Watykańskiego II

Filozofia, zwłaszcza od czasu oświecenia, przestała być już tylko ancilla theo logiae, narzędziem pomagającym zrozumieć wiarę i jej prawdy oraz niuanse ludzkiego działania. Filozofia zyskała pełną autonomię, co więcej, to jej przyznano prawo do wyłącznego opisu i analizy rzeczywistości i formułowania norm i zasad ludzkiego działania. Podczas gdy teologia moralna starała się dostosować naukę Kościoła do nowoczesnych wyzwań społecznych i naukowych – opierając się na tradycyjnych dla niej źródłach, jakimi są Objawienie, Tradycja i uznane autorytety teologiczne (w tym adaptacja nauczania Tomasza z Akwinu) – filozofowie moralności poszukiwali racjonalnych podstaw dla etyki, niezależnych od religii. (…) Niniejsze studium obejmuje okres rozwoju teologii moralnej od czasu oświecenia, kiedy refleksja nad ludzką moralnością zaczęła się stawać coraz bardziej autonomiczna i uniezależniona od wpływu teologii, aż do pierwszej połowy XX wieku, kiedy rodzące się idee filozoficzne wywierały wpływ na moralność, pozostając wciąż niezwykle żywe. Końcowym punktem jest Sobór Watykański II, który swoją syntezę wiary i moralności postanowił przedstawić w dialogicznym odniesieniu do myśli współczesnej, czego wyrazem jest szczególnie Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes.