Modelowanie etyczne cyberprzestrzeni z perspektywy osoby. Projekt personalistycznej etyki cyberprzestrzeni
Słowa kluczowe:
cyberprzestrzeń, przestrzeń cyfrowa, wirtualna rzeczywistość, etyka cyberprzestrzeni, zagrożenia, dylematy, modelowanie etyczne, personalizm, odpowiedzialnośćStreszczenie
Niniejsza książka jest próbą modelowego zastosowania personalistycznej etykido nowych uwarunkowań etycznych przestrzeni cyfrowej. Celem prezentowanej pracy jest teoretyczna konstrukcja i pokazanie projektu personalistycznej etyki cyberprzestrzeni, która może stanowić etyczny model wartościowania działań człowieka w cyberprzestrzeni z perspektywy wartości i godności osoby. Konstrukcja ta uwzględnia aktualny stan wirtualnego świata, ukształtowanego procesami rozwoju technologii cyfrowych. W książce pokazano modelowo normy zachowań i działań człowieka jako osoby w sztucznym świecie wytworów myśli technologicznej. Monografia ma charakter badawczy teoretyczno-analityczny, pokazuje syntetycznie personalistyczny model etyki cyberprzestrzeni z perspektywy wiedzy przedmiotowej na podstawie wybranej literatury źródłowo-przedmiotowej, jak również wskazuje na etyczne wyzwania i zagrożenia dla człowieka w cyberprzestrzeni na podstawie własnych analiz empirycznych prowadzonych metodą obserwacji, badań fokusowych, jakościowej analizy zawartości cyberprzestrzeni oraz dyskusji problemowych. Ponadto w monografii przyjęto metodę analizy syntezującej, wyprowadzono wnioski z analizy tekstowej dostępnych źródeł tekstowych oraz zastosowano metodę analizy wartościującej obejmującą badanie mediów i zawartych w nim treści. Zastosowanie tylko metody analityczno-teoretycznej byłoby niewystarczające do ukazania całościowej problematyki, dlatego posłużono się w pracy metodami jakościowymi analizy zawartości cyberprzestrzeni. Książka składa się z dwóch części. W pierwszej dokonano analizy dostępnych międzynarodowych definicji cyberprzestrzeni. Podjęto próbę usystematyzowania pojęć w kontekście interdyscyplinarnym. Uwzględniono także kontekst antropologiczno-kulturowy, ukazując procesy digitalizacji i usieciowienia relacji społecznych. Druga część koncentruje się na poszukiwaniu modelu etycznego, który stanowiłby podstawę uniwersalnego i całościowego projektu etyki cyberprzestrzeni. Punktem wyjścia są propozycje dostępnych regulaminów, kodeksów etycznych oraz próby normatywności prawnej, państwowej i międzynarodowej. Personalistyczny projekt etyki cyberprzestrzeni wydaje się najlepszym i najbardziej uniwersalnym gwarantem odpowiedzialnego uczestnictwa człowieka w przestrzeni nowych technologii.